A Xuntanza

Á vista do inminente comezo das obras da Rúa dos Concheiros, queremos compartir convosco o feito até o de agora, o que propoñemos para o futuro e unha serie de reflexións arredor de toda a intervención.

Dí o alcalde que esa obra é como unha operación a corazón aberto e sen anestesia. Ten razón. Pero nós vemos tamén que o equipo médico non ten claro cal é o problema e van abrir para ver que hai, e vemos tamén que a asepsia se reduce a uns litros de hidroxel. Así, será unha intervención de alto risco e de resultado tan incerto que, desde a nosa perspectiva, as posibilidades de acertar son reducidas.

Que a rúa precisa un arranxo é algo innegable; que ten que ser en profundidade, tamén; que se pode aproveitar para ordenar o tráfico e o aparcamento é evidente; e que reparar a zona do Cruceiro e a entrada das Fraguas (zona do DIA) sería o óptimo. Nisto sabemos que hai consenso entre o barrio e as administracións.

Por isto levamos 6 anos traballando e vendo proxectos.

O Marco Xeral

Antes de avaliar esta intervención, pensamos que hai que ter en conta algunhas cousas que aquí ou ben se esqueceron ou ben se pasaron por alto.

• No barrio de San Pedro viven arredor de 9.000 persoas, é dicir mais que en moitas capitais municipais de Galicia. Temos dinámicas económicas e sociais máis próximas ás de unha vila que ás de moitos barrios-dormitorio.
• Somos unha parte do Camiño pero non é a peregrinación o que nos define, como pode suceder noutras zonas, senón o feito de ser un barrio extramuros da cidade cunha historia e vivencias de seu.
• O eixo San Pedro-Concheiros é a terceira zona comercial aberta da cidade. É comercio de proximidade pero a sua presenza e peso económico e social é innegable, así como o servizo que da a unhas 15.000 persoas cada dia.
• Nunha xeografía de rúas estreitas e quebradas, a Rúa dos Concheiros é a única que ofrece posibilidades para servir de ferramenta de ordenación da mobilidade no resto da zona, tanto para entrar e sair as persoas e mercadorías, como o transporte público.
• No Barrio de San Pedro hai unha relación de 3-4 coches de residentes por cada praza de estacionamento en superficie, non se conta o tráfico comercial nin os vehículos das persoas non censadas;  non hai aparcamento público ou privado, en propiedade ou alugueiro, aberto ou pechado que responda á necesidade existente. A veciñanza vive maiormente a pé pero ten que guardar o coche nalgún sitio e ese lugar non existe hoxe máis que na rúa pero é escasísimo.
• Temos unha importante presenza de persoas  maiores que precisan coidados e apoio pero tamén unha mobilidade doada e segura, e nenos e nenas que queren ir ao cole a pé sen medo aos coches. Todos e todas queremos unha mobilidade branda e segura. Facemos a vida a pé e queremos tranquilidade.
• Para todos e todas, Concheiros é o final do barrio non o principio.

Estas son cousas que, pensamos, deben terse en conta á hora de deseñar unha obra nesta zona.

A Historia deste proxecto

O proxecto que agora se pon en marcha foi presentado en 2019 e formaba parte dunha acción máis ampla deseñada pola Xunta de Galicia para “embelecer” as entradas do Camiño na cidade. Naquel acto, presentouse un proxecto pechado e quedou clara na reunión aberta á veciñanza o rexeitamento xeral á proposta, tanto a obra de Concheiros como a da Avda.de Lugo/Rodríguez de Viguri; a pega principal era que o plan non se axustaba nada á realidade do barrio e non respondía a ningunha das nosas necesidades. Os puntos máis críticos eran a “alfombra de peregrinos”, que separaba as dúas beirarrúas de Concheiros entre elas e reservaba unha (co dobre de ancho) para orientar aos camiñantes, e a configuración da mobilidade, pois ao trasladar o cruce actual ás novas rotondas quedabamos un tanto acurralados e o tráfico íase descontrolar por rúas que igual non eran as acaidas (por certo, nisto tiñamos razón e a Costa do Vedor soporta xa agora un tráfico de vehículos que de ningún xeito é admisible).

Así as cousas nós plantamonos e rexeitamos o proxecto e calquera intervención que non entendese como prioritarias as necesidades do barrio. Comezamos as conversas co equipo do Sr. Noriega, alcalde naquel momento.

Tanto el como o Sr. Bugallo e mesmo o BNG deixaron clara na campaña electoral que os dous proxectos non eran apropiados para o barrio e había moito que revisar neles.

Coa chegada do Sr. Bugallo ao goberno municipal e entendendo que era un investimento importante e unha boa oportunidade para arranxar a zona, falamos e volvimos a falar con políticos e técnicos. O noso ánimo, como é tradición, foi construtivo e dialogante e mesmo renunciamos a algunhas cousas para que a obra saise adiante. Pero hai outras que son irrenunciables, aínda que algunhas teñen que ver co proxecto de obra pero outras non.

A día de hoxe

Neste panorama, despois de moitas horas de observación da rúa e de reflexión por parte da Xunta Directiva e de conversas con uns e con outros, chegamos ao día de hoxe. A situación é:

• Mantense no proxecto o enfoque inicial (Concheiros é a entrada do Camiño) e non a visión que nós propoñemos (Concheiros é unha parte do eixo comercial do Barrio de San Pedro, o terceiro da cidade ao aire libre). Continua existindo unha beirarrúa VIP (ancha, árbores, mobiliario urbano) e outra mais ancha que agora pero pegada aos coches (que é a que ten o comercio).

Segundo nós o vemos, o desequilibrio entre beirarrúas (agora moderado pero existente aínda) e a pantalla de árbores no lado ancho, dividen a rúa en 2 metades independentes; pensamos que non é o mais acaído para unha rúa comercial que ten que ser, como é agora, permeable. Onde debes poder ver e pasar dunha beirarrúa á outra.

Preguntamonos se farían esta división en Alfredo Brañas ou en Dr. Teijeiro. Se foi valorado o impacto desta ruptura no comercio. Se hai medidas para evitar que esa nova beirarrúa anchísima desapareza polas terrazas de bares. Se Hai pensadas medidas para evitar que os negocios que alí hai non pasen a ser bares.
De todo isto non temos outra resposta que sexa xa se verá.

•  Proponse unha mobilidade tranquila que pensamos que funcionará ben no proxecto pero non tan ben na realidade. Velocidade limitada a 30km/h, reducción do aparcamento, limitación da carga e descarga, reordenación dos fluxos de coches para a zona do DIA, peonalización da praciña da Cruz. Pero o que nos vemos é:
  • Simplemente con sinais non se reduce a velocidade dos coches; coas beirarrúas ao mesmo nivel cos coches non está claro que estes non invadan a zona de paseo ou que non haxa certa sensación de medo (falouse de bolardos pero nada concreto e sen compromiso).
  • Desaparecen 80 prazas de aparcamento na rúa, sen que o aparcamento de Triacastela (que terá 6 máis que agora) e o da Altiboia (demasiado lonxe para unha parte da veciñanza) compensen esa perda. É imposible vivir nesta cidade sen coche e, necesitamos aparcamento non para movelos senón para poder deixalos quietos. Así as cousas -sen falar da desaparición de parte do estacionamento en Rodríguez de Viguri, o que xa se perdeu en Quiroga Palacios ou na Rúa do Home Santo, ou mesmo dos vados e aparcamentos irregulares que hai-, este é un asunto dramático e urxente. Non se ofrece unha resposta mínimamente aceptable.
  • A proposta de fluxo de coches que nos fan para a zona do Supermercado DIA/Pza do Cruceiro é que os coches entrarían por Concheiros e sairían polas Fraguas. Isto quere dicir que as 9 da mañá (hora punta de coles e de reparto comercial) teremos aos camións (por exemplo, o dos iogures) pasando pola porta do colexio, nunha rúa xa colapsada.
  • De como circularán as bicis, non temos (nin teñen) unha idea clara.
  • Conseguimos convencelos de manter os dous sentidos en Concheiros pero non, por exemplo, de facer algo para eliminar tráficos parásitos como o provocado polo Colexio Lasalle ou os que suben pola rúa de Betanzos a primeira hora da mañá para aforrar a volta pola Xunta e todos os seus semáforos.
  • É dicir, non hai un estudo das nosas necesidades de mobilidade, do que resulta que é unha obra que imporá direccións, fluxos e usos que agravan unha situación que xa é dificil.
• Seguimos sen saber como vai a quedar a obra que está acometendo a Xunta na Avda de Lugo/Rodríguez de Viguri. Cales van a ser as condicións da nosa mobilidade, como imos entrar e sair do barrio, que plans hai sobre o transporte público con esta nova configuración. Non falemos xa de ter un estudo ou unha idea rudimentaria de como poden afectarnos á hora de atender a persoas maiores ou menores, carrexar equipaxes…. esas intervencións que requiren parar diante da casa, descargar e marchar a aparcar cando vemos o acceso único do parquin da Altiboia e a dirección única da rua das Fontiñas; calquera desas operacións desde a rúa do Medio ou as Fraguas é case unha viaxe trasatlántica no modo de tráfico que se pode albiscar.
• Fálase de comezar a obra xa e se nos presentou un plan de “tráfico” (sempre só os coches) para o tempo que dure. Pasa novamente por ateigar de coches a Costa do Vedor e por usar Fraguas; novamente sen control do tráfico parásito e sen avaliación doutras alternativas ou o seu impacto no comercio e no día a día. Mesmo se está avaliando o peche integral dos vehículos despois de xaneiro (“segun se vea como va la cosa”).
  • O plan non se axusta á nosa realidade e aínda que prevé o acceso aos garaxes durante a obra, non está claro en que condicións se vai facer; non hai noticia sobre o autobús (só que o C11 seguirá funcionando con normalidade) pero do resto só podemos confiar na penosa (o nula) sinalización dos desvíos e cambios. Non tiñan noticia da existencia de arredor de 300 prazas de estacionamento nos aparcamentos interiores da rúa, pertencentes a xente que vive e traballa aquí.
  • É un plan feito polo Departamento de Tráfico, independente da obra e da sua marcha. Dubidamos que sexan capaces facer as modificacións que os traballos podan provocar.

O que nós pensamos

• Que malia ao esforzo desenvolvido, este pode ser un proxecto bonito pero é non axustado ás nosas necesidades de barrio, que son as dunha rúa como espazo de convivencia e comercio. Non queremos unha entrada do Camiño, queremos unha rúa para a veciñanza.
• Que se debería ter avaliado antes de todo: a conveniencia dun aparcamento soterrado na Avda de Lugo, as medidas a tomar para protexer o comercio, unha forma de embelecer a rúa que non pase por tapar con árboles os edificios que consideran feos (e que eles autorizaron), o caracter comunitario e comercial de Concheiros, a mobilidade xeral  da zona, o posicionamento da veciñanza sobre a turistización e o Camiño…
• Que hai demasiadas inconcrecións (bolardos, materiais, anchos, aparcamento, …) e que iso é inadmisible nun proxecto tan importante.
• Que non se acompaña dunha proposta de mobilidade futura que sexa aceptable, e non só polas inconcrecións durante a obra, senón tamén por incluír propostas como camións circulando por Fraguas, desaparición case total do aparcamento, incógnitas sobre a conexión coa Avda de Lugo… de feito, non hai unha proposta en firme de como vai ser o tráfico de coches e bicicletas.
• Que non hai nin proposta nin compromiso sobre medidas de protección do comercio actual.
• Que non se establecen mecanismos claros de comunicación nin coa veciñanza nin coa Asociación, nin se dan garantías de que se adaptarán os traballos, o tráfico etc. ás nosas necesidades.
• Que non nos parece democrático o modo en que este proxecto se xestionou no seu momento e isto non se corrixiu. Unha obra desta magnitude debería presentarse en público á veciñanza antes de comezar (e valen mesmo medios telemáticos cun sistema de recollida de achegas e obxeccións) pois xa foi rexeitada 2 veces.

Así as cousas,

Queremos comunicar públicamente a nosa desvinculación do proxecto.

Nunca foi do noso gusto pero traballamos moito por adaptalo e que fose aceptable pero vemos que pensamos desde ópticas diferentes; nós falamos do barrio e outros do Camiño e nisto nunca imos a encontrarnos.

Tampouco concordamos coa idea de ir facendo. Esta obra terá un impacto enorme na nosa vida, no noso comercio e na nosa mobilidade e queremos saber como vai quedar e queremos que esas solucións sexan pensadas e non ocurrencias. Queremos que se nos trate como a persoas adultas e non con paternalismo pois nós si sabemos o que queremos.

Neste momento, entendemos que o impacto da obra no noso barrio vai ser negativo. Quedará bonito pero acrecentará a presión sobre os alugueiros de locais e pisos e intensificará os procesos de turistización.

O plan de obra que se propón é novamente inconcreto, crea riscos innecesarios á porta do Colexio Vilas e no Apóstolo; non da solución ás preguntas sobre estacionamentos e sobre a nosa mobilidade (teríamos que entrar ao barrio polas Trompas, nun momento dado).

E seguimos sen saber que pasa coa Avda. de Lugo/Rodríguez de Viguri. Non sabemos que están facendo nin cal é o plan futuro.

A obra é imprescindible e quedará bonita. Ogallá funcione ben pero o certo é que a día de hoxe non temos nin garantía nin esperanza. Non imos impoñer o noso criterio, que fagan o que vexan oportuno pero con nós que non conten.

Seguiremos dialogando e intentaremos representar e dar voz ás dificultades da veciñanza coa obra e no futuro, faremos un seguimento da obra e recolleremos as vosas inquedanzas pero non é o noso proxecto.

Así que para as dúbidas do día a día, asuntos concretos e amosar o voso enfado ou acordo co proxecto xeral e a marcha das obras en particular, teredes que dirixirvos á caseta informativa que montarán (pola nosa insistencia) e ao concelleiro responsable de obras (tendes o seu mail na web do Concello).

Como ben sabedes, desde que rematou o Estado de Alarma é obrigatorio o uso de máscara en Galicia. Desde o luns, esta obriga reforzous e debe aplicarse a case todos os ámbitos da nosa vida.

É un deber cívico respectar a norma pero é unha obriga veciñal usala pois é a mellor maneira de protexer un pouco a aquelas persoas que son vulnerables á doenza. Poñedea na rúa, nos espazos pechados e mesmo -cando sexa posible- ao facer deporte; pouca precaución é pouca.

Á vista diso é rechamante a presenza nas nosas rúas de persoas que non a levan; na súa maioría son visitantes asi que temos que entender que non coñecen a obriga pois as outras opcións nos parecen impresentables, francamente. Para dar a coñecer este deber e lembrarnos a nós mesmas a necesidade do seu cumprimento fixemos uns carteis que foron instalados nas zonas de maior afluencia de peregrinos e visitantes.

Queremos compartir os arquivos por se alguén quere facer copias e instalalas nos seus negocios.

Bo verán!

Vai xa máis dun mes que a epidemia interrompeu as nosas vidas e que, nun exercicio de responsabilidade persoal e comunitaria, todos e todas nos recollimos nas casas ou cumprimos co noso deber profesional. Buscabamos protexer a saúde das persoas máis vulnerables, das nosas persoas maiores, das que teñen doenzas crónicas e das que traballaron para manter a nosa saúde, sustento e seguridade.

Foi un esforzo enorme que deixará pegada non só nos nosos hábitos persoais e sociais senón tamén nas nosas vidas e en moitos sectores económicos. O comercio, a cultura, os servizos e mesmo o turismo son o sustento de moitas das nosas veciñas e veciños así que vivimos nestes días moito desasosego pois a vida continúa pero con moita incertidume. Neste sentido, esta crise está afectándonos a todas pero especialmente ás persoas máis vulnerables do noso barrio e as que as medidas peche e confinamento deixaron sen ingresos e ás que xa tiñan unha situación precaria pero tamén a persoas despedidas, as desempregadas ou as que non tiñan contrato e traballaban na economía sumerxida.

Hoxe albiscamos o final deste tempo arredados das rúas; foron días dedicados a traballar desde a casa, a coidarnos e reagruparnos, a xestionar emocións difíciles pero tamén de practicar un espírito de comunidade e resiliencia que nin sabíamos que tiñamos en nos, como persoas e como barrio.

E así, en positivo sairemos desta.

Queremos compartir con vós as nosas esperanzas para este tempo que comeza no que haberá moito que facer pero que serán ilusionantes porque todo mudou, tamén o noso corazón e a nosa perspectiva do mundo. E o facemos públicamente porque nos gustaría que os cargos públicos que eliximos as coñezan porque se a súa obriga é gobernarnos a nosa é expresarnos, propoñer e, cando é posible, convencer.

Gustaríanos contribuír a facer do noso barrio e cidade unha comunidade preocupada polas persoas, onde as persoas vulnerables teñan os apoios que precisan, onde todos e todas teñamos unha vivenda digna (e non alugueiros desbocados ditados pola especulación), onde unha renda garantida reparta a riqueza e onde os recursos colectivos estean ao servizo da cidadanía (patrimonio, rúas ou orzamentos públicos). No podemos volver a pagar as mesmas de sempre, non queremos -nin moralmente debemos- deixar a ninguén atrás.

Gustaríanos que se repensara o monocultivo turístico ese que deixa ao noso barrio como espazo para peregrinos e xentes que veñen a Compostela como poderían ir a outro sitio, que nos expulsa das nosas casas e das nosas rúas; todo a cambio de taxas mínimas e xornais de miseria.

Queremos unha cidade rodeada por un agro sostible que nos abasteza dos nosos alimentos de sempre, sans, ricos e saudables, con comercios de proximidade que dan vida as nosas rúas e apoio e servizo aos nosas persoas maiores ou cunha política atenta a desenvolver o gran tesouro económico da nosa cidade, a Cultura que non só entretén e cultiva senón que é xa un sector moi relevante na economía e vida de Compostela. Queremos unha atención sanitaria ben dotada e uns servizos sociais e de base que non sexan caridade senón un dereito e un instrumento para a igualdade e equidade.

Pensamos que é o momento de mudar as cousas. De que a cidade e o seu goberno, a reflexión e a vida de cada día, sexa máis incluínte e participativa. O concello ten que abrirse á veciñanza (organizada ou non) ás súas necesidades e propostas para o futuro; só así esta dificultade volverase unha oportunidade para recuperarnos e construír futuro para Compostela.

Pero nós, amigos e amigas, tamén temos que implicarnos e comprometernos coa cidade, coas nosas veciñas e veciños, os seus comercios, as súas dificultades á hora de pagar facturas ou traballar, ao conciliar o traballo e os coidados, ao mirar polas persoas vulnerables ou, como corresponde ao tempo, truncar a cadea de contaxios do virus.

O mañá depende de todos e todas asi que está na nosa man facer desta dificultade un reto exitoso para nós, o noso barrio e a nosa cidade.

Este é o desafío que vos lanzamos, como veciños e veciñas de San Pedro, pero tamén ao resto da cidade e mesmo ao noso goberno municipal.

Este pasado xoves unha representación da nosa directiva se reuniu co Alcalde para tratar da intervención da Xunta de Galicia na zona de Concheiros e Avda de Lugo-Rodríguez de Viguri. No encontro mantido na semana anterior, o alcalde comprometerase a revisar a fondo o asunto, tanto nos contidos da proposta da Xunta, como nos prazos, etc.

O que nos contou foi:

• A Xunta agarda ter nos proximos días o documento base definitivo
• Que a intención da Xunta é avalialo e sacalo a licitación despois das eleccións municipais pero á maior brevidade posible.
• Que á consultora que leva o proxecto -por parte da Xunta- interesalle tamén acelerar os prazos.
• Que o obxectivo é rematar a obra en decembro de 2020 ou como moi tarde en marzo de 2021, para ter lavada a cara da rúa no momento álxido da peregrinación.
• Que a intención da Xunta -e da empresa que contratou- é levar o tema de xeito unilateral na medida do posible para que todo sexa o mais rapido posible.

Sobre iso:

• Expresou o apoio do actual goberno municipal ás demandas veciñais e se comprometeu a facer unha declaración pública a este respecto.
• Comprende as implicacións sociolóxicas e económicas da intervención e entende que deben terse en conta.
• Comparte a idea de que a obra debe mellorar a convivencia e modo de vida do barrio e non priorizar a peregrinación-camiño sobre o barrio.
• Vai presionar para que se faga unha información e exposición pública do proxecto
• Comprometese a manter o contacto arredor do tema.

O que nós vemos:

• Que o comportamento da Xunta de Galicia neste asunto é impresentable pois carece de transparencia informativa, sensibilidade cara o barrio e respecto á realidade da cidade. Levamos anos preguntando sen resposta por un proxecto que nos sacrifica para beneficio dun turismo depredador que trivializa o Camiño e os seus valores históricos.
• Agradecemos ao Concello o seu posicionamento e agardamos do grupo político do goberno municipal un apoio decidido e proactivo na defensa da nosa forma de vida e do noso barrio.
• Agradecemos tamén as conversas mantidas coas candidaturas á alcaldía do PSOE e BNG que expresaron -ante os temores da directiva- a súa insatisfacción co proxecto e dispoñibilizaron o seu apoio ás demandas veciñais.
• Parecenos aprezar en todos eles, así como en boa parte da veciñanza, un certo aire de resignación, como se fora misión imposible parar isto. É moito o que nos xogamos, así que é mellor ter as cousas claras e xuntar forzas.

Por iso:

• Queremos que alguén nos explique porqué a Xunta de Galicia pode intervir nas nosas rúas e cidade sen que o noso Concello estea de acordo.
• Queremos saber que tipo de democracia é esta na que se proxecta unha intervención desta magnitude sen contar coa opinión da veciñanza e sen interese polo seu benestar.
• Queremos saber como se pode facer un proxecto deste tipo sen estudo que avalíe o seu impacto na nosa mobilidade, no noso comercio ou na nosa forma de vida.
• Queremos que os partidos políticos que se presentan ás eleccións municipais se comprometan pública e abertamente na defensa dos intereses do barrio e da cidade.
• Pedimos á veciñanza, do barrio e da cidade, que interpelen ás distintas candidaturas sobre este tema e que teñan en conta as súas respostas á hora de decidir o seu voto.
• Queremos que o conxunto da cidade reflexione sobre este tipo de intervencións, sobre a crecente turistización da zona histórica e sobre a nosa vontade colectiva de manternos neste modelo que destrúe a nosa convivencia e legado histórico.

Nós imos solicitar aos grupos políticos un posicionamento público sobre isto.

No Capítulo anterior:

• A Xunta de Galicia ten un plan para “embelecer” os Camiños de Santiago, incluída a parte que está no noso barrio.
• Ten preparado un avance de proxecto que inclúe a reforma da Cruz de San Pedro-Concheiros-Rodríguez de Vigurí e Avda. de Lugo.
• Agás a Cruz de San Pedro e a actual Rotonda de Concheiros, o resto non pertence ao trazado histórico delimitado pola Xunta para o Camiño.
• Houbo dúas reunións abertas á veciñanza nas que se explicou (sen entregar papeis) o que se quere facer.
• Nas dúas reunións pedíronse achegas concretas:
  • Estudo de mobilidade, para saber como vai quedar o tráfico peonil e de coches e o seu impacto no resto das rúas do barrio.
  • Estudo do impacto que vai ter este proxecto no comercio da rúas Concheiros e San Pedro, agora durante a obra e despois, pois non queremos que se ince de albergues, tendas de souvenires e bares con terrazas.
  • Plano concreto e detallado do que se vai facer: se van mudar todos os servizos ou non, acabados, mobiliario urbano…
  • Dado que desaparecerá mais da metade do aparcadoiro de Concheiros e outro tanto, ou mais, en Rodríguez de Viguri, que se fagan antes da obra os aparcadoiros de Triacastela e Altiboia

A día de hoxe non houbo resposta afirmativa a estas peticións por parte da Xunta -que é quen paga boa parte dos custos-, nin do Concello -que teima en que deamos o visto bo a un proxecto que non da garantías de futuro ao barrio nin resposta ás demandas- que quere que a reforma custe o menos posible para as arcas municipais. Se é necesario executando unha obra que non se considera axeitada.

A PROPOSTA PARA A RÚA DOS CONCHEIROS

Antecedentes

• Malia a delimitación feita pola Xunta de Galicia, a rúa dos Concheiros é a entrada histórica do Camiño na cidade. O goberno e a Xunta do Partido Popular modificaron o trazado sen achegar probas históricas concluíntes e sen que tivera lugar a exposición pública do novo trazado.
• A Xuntanza nunca entendeu ese cambio, malia loitar durante anos para consultar a documentación; entendemos -e vemos agora con certa razón- que o que se buscaba era desprotexer unha parte do barrio, pode que para facer mellor as obras, pode que para especular mellor cos locais e edificios.
• En todo caso, hoxe é a rúa mais importante en termos económicos do noso barrio pois da servizos non só aos nosos 9.000 veciños e veciñas senón tamén a xentes de Fontiñas, as Cancelas e San Lázaro – San Marcos.
• Preservar este comercio é estratéxico para o barrio; cando as tendas desaparezan chegarán os albergues, souvenirs e bares para peregrinos. Daquela, sen servizos, todo o esforzo por repoboar e rexuvenecer o barrio, por dinamizar o comercio etc. irá polo sumidoiro.
• Este carácter fundamental da rúa aplícase tamén na mobilidade: os coches, transporte público e viandantes que veñen por aquí entran e saen para achegarse a rúas como Home Santo ou Fraguas, que son mais estreitas e calmadas.
• Defendemos por enriba de todo a mobilidade peonil, que é a nosa principal, pero pensamos que precisa de dúas cousas: estacionamentos (para que a xente non mova o coche) e transporte público.
• A veciñanza percibe o fenómeno da peregrinación e turismo, como unha ameaza á súa forma de vida dun xeito crecente, sen que ninguén faga nada por limitar este impacto.

Á vista diso, na anterior campaña electoral e xa antes e despois de xeito recorrente, na asociación veciñal A Xuntanza hai unha consigna ante unha posible obra en Concheiros: non se debe facer sen existir aparcadoiros para residentes e sen un estudo do impacto na mobilidade e no tecido comercial.

A proposta

O 29 de abril tivo lugar a última reunión sobre este asunto; viñeron a explicar a intervención Eduardo Cruz -arquitecto responsable-, Carlos Lefler -técnico da Xunta de Galicia- e Jorge Duarte -concelleiro responsable-. Presentaron -sempre verbalmente- unha proposta que contiña o concepto que a Xunta quere desenvolver nesa rúa, algo así como a filosofía xeral e uns planos e alzados con vistas xerais.

Os puntos máis significativos son -marcamos noutra cor as nosas dúbidas sen resposta-:

• A rúa dos Concheiros ademais de ser entrada histórica do Camiño é un eixo vertebrador do noso barrio e porta de acceso aos barrios da Almáciga e Fontiñas. O treito San Pedro-Concheiros é unha vía de tráfico peonil e de coches usado por milleiros de persoas cada día e un corredor comercial de gran dinamismo que sobreviviu á crise grazas ao esforzo do empresariado e ao compromiso da veciñanza co seu barrio. Calquera intervención feita sen pensar nestas funcións pode danar o fráxil equilibrio existente e dar pé a turistización da zona.

Non vemos neste proxecto unha preocupación por coidar isto. Non se presentou -e se pediu- estudo do impacto da obra no comercio da zona, nos servizos da veciñanza; non hai un plan de obra para poder prepararnos; non hai unha idea de como limitar a turistización.

Tal é como nos o vemos, do correcto tratamento do arranxo da rúa dos Concheiros depende en boa medida a supervivencia do tecido comercial e con ela, do propio barrio na súa esencia.

Igual somos catastrofistas pero non queremos que o noso esforzo colectivo por un proxecto de futuro quede danado por facer as cousas con presa. Por iso pensamos que hai que mirar ben as cousas e tomar as decisións con información.

• A rúa queda estruturada en dúas beirarrúas de diverso ancho: a impar quedaría máis ou menos como está agora, mentres que a par chegaría até os 7 metros, conformando unha especie de “autoestrada” para os peregrinos xa que segundo parece veñen mais por ese lado.

Para que queremos nós unha autoestrada de peregrinos? Para quen é esta obra? Como xustifica o concello que se arranxe unha rúa -que é do concello e non pertence ao Camiño- para mellor gloria dos peregrinos?

Con que criterio se decide esta diferencia nas beirarrúas? Porqué parte da veciñanza poderá aspirar a instalar ascensores exteriores no seu edificio -o ancho da beirarrúa agora daría- e outra non? Porque uns locais van poder poñer terraza e outros non? Vaise aplicar esta diferenciación na base do IBI?

Que vai impedir que nese novo espazo non teña bares con terrazas, concesións de postos (xeados, churros) e bicicletas circulando? Falamos de solucións reais non de ordenanzas e cousas que logo non se vixilan.

• Beirarrúas e calzada serían basicamente de formigón pulido, o que melloraría os resultados cando haxa obras pequenas e facilitará o mantemento, aínda que se diferenciarán visualmente. A rúa sería un continuo, como a rúa de San Pedro no tramo de abaixo, ao mesmo nivel.

Concordamos na necesidade de unificar pavimentos e de que sexan accesibles e doados de manter e mesmo pode que dean cor e vida á rúa (o proxectado ten algo de cor) pero dubidamos do resultado real da solución ao mesmo nivel porque vai ser difícil garantir que coches e bicis queden na calzada e non invadan as beirarrúas.

• Arrimada á beirarrúa máis ancha habería unha liña de árbores de alto porte (uns 12 metros/3-4º pisos). Baixo elas estarían as prazas de estacionamento.

Quen garante que as árbores non quitarán luz ás vivendas cando medren e que non estragarán a perspectiva da rúa? Porque non poden ir árbores dun tamaño máis humano? Pretenden tapar a outra beirarrúa e que non se vexa?Son moi altas xa de partida e a rúa é das máis anchas da cidade, non entendemos porque se achica. Tampouco se nos explicou.

Non se definen as características do estacionamento ou se os coches van en liña ou en batería (o número varía), así que non se sabe canta zona de aparcadoiro vai quedar. Dependerá do departamento de Tráfico.

Nós propuxemos -tamén na última reunión- un proxecto artístico (cores e figuración) para as fachadas dos edificios porque somos conscientes da necesidade de mellorar ese aspecto pero non hai rastro del. Tapar non é solución.

• Non queda clara a configuración final e integral dos servizos pois non consta no que se presentou (que é un documento básico) nin se deron garantías.

Van mudar o colector de abastecemento de auga que baixa da Almáciga -que é de fibrocemento-? Vanse renovar as acometidas das casas e as conducións de auga, pluviais e saneamento existentes…ou imos agardar que rompa para abrir a rúa nova e arranxalo?

Dinse que van poñer colectores de lixo soterrados pero eses só poden ir nun dos lados da rúa -por causa dos camións-.É unha condena para sempre a que o tráfico da rúa (e do barrio) quede condicionado ao servizo de lixo sen facer ningún tipo de estudo sobre a mobilidade?

• Entre esta obra, a da Cruz de San Pedro e a de Rodríguez de Viguri desaparecerán unha morea de prazas (mais de 100) nunha zona na que xa non hai. Por iso, era condición sine qua non a construción de aparcadoiros para residentes na Altiboia e en Triacastela antes de comezar a obra; non compensarán a perda pero cando menos mitigarán un pouco.

Está previsto arranxo da parcela da rúa da Altiboia contigua ao Conservatorio para que sexa aparcadoiro pero iso vai ser cando se aproben os orzamentos de 2019.

Non queda claro o uso deste aparcadoiro, se vai ter zonas reservadas a residentes ou non; se vai ser de pago ou non. O peor que nos pode pasar é que resulte como o de longa duración de Pontepedriña, cheo de coches parasitarios por unha cantidade módica ao día pero non temos garantías de que iso non sexa así.

Do de Triacastela: Sería un espazo para residentes no descampado actual, estruturado en espiña para aproveitar ao máximo o espazo. No mellor dos casos se faría ao mesmo tempo que a obra da rúa.

Non hai previsión de que facer cos coches da veciñanza durante a obra, tanto os da rúa como os que están en garaxes (mais de cen).

• Como se vai a organizar a mobilidade peonil e dos coches unha vez termine a obra? A proposta presentada conserva de inicio a dobre dirección actual, aínda que limita as saídas e entradas da rúa pola zona da rotonda, xa que se supeditan á obra daquela zona. Toda a rúa será de limitación de 30 km/h con frecuentes pasos peonís para pacificar o tráfico. Desaparecen as dúas paradas de bus actuais en cada sentido e se funden nunha soa que estará no centro (zona de Triacastela). As bicis irán pola calzada. En calquera caso, o deseño da rúa permitirá ese dobre sentido ou o sentido único en calquera dirección. Non obstante, queda todo á decisión do Departamento de Tráfico.

Entendemos que a mobilidade desta zona ten que ser estudiada en detalle porque é zona de intensísimo trafico peonil pero tamén de moito servizo en coche veciñal (acceso a outras rúas dentro do ámbito do barrio) e comercial (para nós e para barrios adxacentes).

O tráfico peonil e de coches está pensado como de entrada -é dicir da Avda de Lugo, San Lázaro ou Fontiñas- cara a Concheiros -Cruceiro pero para nós, o uso predominante é completo: nós entramos pero tamén saímos por Concheiros, que é parte do eixo vertebrador da nosa mobilidade.

Entendemos que a súper ampliación dunha das beirarrúas levará a que as bicis -sobre todo as dos peregrinos- circulen por elas sen que nada as controle, tal e como ven sucedendo da rúa de San Pedro.

Cal é o criterio para fusionar as paradas de autobús? Como quedará o transporte público? Que liñas van quedar no corredor San Pedro-Concheiros?

Veciñanza, por exemplo, de Fraguas ou Betanzos que agora fai 200m até unha parada terá que facer 400m ou mais. Que vai pasar coa liña 0 e o bus eléctrico que vimos pedindo desde hai 10 anos? Esa liña e as súas paradas deben pensarse para o mellor uso das nosas veciñas e veciños de maior idade e non temos claro que unha única parada en Concheiros sexa útil para iso.

O proxecto para a avda. de Lugo/Rodriguez de Viguri vai cortar a saída directa de Concheiros pero nada garante que os coches parasitos non atallen pola Costa do Vedor ou, chegado o caso, Home Santo.

Todo queda á sorte do Departamento de Tráfico pero o certo é que a nosa experiencia neste sentido é negativa (miremos a Rúa de San Pedro). O tráfico é como a auga, busca o seu lugar e debería preverse as consecuencias.

• O proxecto presentado difire nalgúns aspectos do presentado en xullo e do de outubro, por exemplo, na aparición desa “autoestrada” de peregrinos e é incompleto. E todo vaise facer antes de decembro de 2020.

Visto que presenta moitas dúbidas, desde o noso punto de vista, que garantía temos de que as nosas achegas van ser incorporadas? Que capacidade temos de incidir nel? Definitivamente, poucas.

Que garantías temos de que con eses prazos se vai manter este proxecto e non vai a haber recortes en materiais, mobiliario… (a rúa de San Pedro no tramo de abaixo tardou un ano en facerse e traballaron sen parar).

Concordamos plenamente coa necesidade da intervención e con moitos puntos do documento básico, como son a flexibilidade, o gañar espazo peonil, o uso de pavimentos accesibles, uniformes e con cores ou a necesidade de mellorar o Camiño ao paso polo noso barrio.

Pero á vista do escoitado -lembrade que non temos papeis e polo tanto garantías- resúltanos moi difícil darlle o visto bo. Hai demasiadas preguntas sen resposta, demasiados riscos para vida e negocios das persoas e para o futuro desta nosa comunidade. Non podemos, en conciencia e desde a honestidade apoiar unha proposta que arrisca aquelo polo que levamos anos traballando: dinamismo económico, renovación demográfica, accesibilidade, sentimento de pertenza e de comunidade.

A verdade é que é moi bonito, pero igual está algo verde e non resulta acaído para a nosa situación.

Pedimos diálogo, reflexión e un proxecto completo e detallado pero sobre todo que non nos rouben o futuro.